ลุมพินี สถานที่ประสูติ

ลุมพินี สถานที่ประสูติ

ขอนอบน้อมแด่พระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า พระองค์นั้น

[๒๐๒] ท่านพระอานนท์กราบทูลว่า “ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ เมื่อก่อนภิกษุทั้งหลายผู้จำพรรษาในทิศทั้งหลายมาเฝ้าพระตถาคต ข้าพระองค์ทั้งหลายย่อมได้พบ ได้ใกล้ชิดภิกษุทั้งหลายผู้เป็นที่เจริญใจ ก็เมื่อพระผู้มีพระภาคเสด็จล่วงลับไป ข้าพระองค์ทั้งหลายจะไม่ได้พบ ไม่ได้ใกล้ชิดภิกษุทั้งหลายผู้เป็นที่เจริญใจ (อีก)”

พระผู้มีพระภาคตรัสว่า “อานนท์ สังเวชนียสถาน ๔ แห่งนี้เป็นสถานที่ (เป็นศูนย์รวม) ที่กุลบุตรผู้มีศรัทธาควรไปดูสังเวชนียสถาน ๔ แห่ง อะไรบ้าง คือ

๑. สังเวชนียสถานที่กุลบุตรผู้มีศรัทธาควรไปดู ด้วยระลึกว่า ‘ตถาคตประสูติในที่นี้’

๒. สังเวชนียสถานที่กุลบุตรผู้มีศรัทธาควรไปดู ด้วยระลึกว่า ‘ตถาคตได้ตรัสรู้อนุตตรสัมมาสัมโพธิญาณในที่นี้’

๓. สังเวชนียสถานที่กุลบุตรผู้มีศรัทธาควรไปดู ด้วยระลึกว่า ‘ตถาคตทรงประกาศธรรมจักรอันยอดเยี่ยมในที่นี้’

๔. สังเวชนียสถานที่กุลบุตรผู้มีศรัทธาควรไปดู ด้วยระลึกว่า ‘ตถาคตได้เสด็จดับขันธปรินิพพานด้วยอนุปาทิเสสนิพพานธาตุในที่นี้’

อานนท์ สังเวชนียสถาน ๔ แห่งนี้เป็นสถานที่ที่กุลบุตรผู้มีศรัทธาควรไปดู ภิกษุ ภิกษุณี อุบาสก อุบาสิกา ผู้มีศรัทธาจะมาดู 
ด้วยระลึกว่า ‘ตถาคตประสูติ ในที่นี้’ ...

ว่า ‘ตถาคตได้ตรัสรู้อนุตตรสัมมสัมโพธิญาณในที่นี้’ ...

ว่า ‘ตถาคตประกาศธรรมจักรอันยอดเยี่ยมในที่นี้’ ...

ว่า ‘ตถาคตได้เสด็จดับขันธปรินิพพานด้วยอนุปาทิเสสนิพพานธาตุในที่นี้…’

          อานนท์ ชนเหล่าใดเหล่าหนึ่งจาริกไปยังเจดีย์จักมีจิตเลื่อมใสตายไป ชนเหล่านั้นทั้งหมดหลังจากตายแล้วจะไปเกิดในสุคติโลกสวรรค์

พระไตรปิฎก(ฉบับมหาจุฬา) เล่มที่ 10 หน้า 150-151 ข้อ 202

---

 

 

 

 

 

[ถ่ายรูปจาก ภาพเขียนโดยช่างชาวญี่ปุ่น  ภายในอาคารหลังหนึ่ง ณ พาราณสี ]

 

        

 

..... ดูกรอานนท์   พระโพธิสัตว์ในบัดดลที่ประสูติ   ก็ประทับพระยุคลบาทอันเสมอบนแผ่นดิน   แล้วบ่ายพระพักตร์สู่ทิศอุดร   เสด็จดำเนินไปด้วยย่างพระบาท ๗ ก้าว   เมื่อเทพบุตรกั้นเศวตฉัตรตามไป   พระองค์จะทรงเหลียวดูทิศทั้งปวง 
          
       และทรงเปล่งพระวาจาอย่างผู้องอาจ[อาสภิวาจา]ว่า

       อคฺโคหมฺสมิ โลกสฺส, เชฎฺโฐหมสฺมิ  โลกสฺส , เสฎฺโฐหมสฺมิ  , อยมนฺติมา  เม ชาติ  นตฺถิทานิ  ปุนพฺภโวติ

 “  เราจะเป็นผู้เลิศที่สุดในโลก     เราเป็นผู้ประเสริฐสุดในโลก  เราเป็นใหญ่ที่สุดในโลก ชาตินี้เป็นชาติสุดท้าย  ไม่มีการเกิดใหม่อีกต่อไป ”

      
            ประสูติพระโพธิ์สัตว์ ตรงกับวันศุกร์ ขึ้น 15 ค่ำ ปีจอ  เดือน 6[วันวิสาขปูรณมี]  ในเวลาสายใกล้เที่ยง 

 

คัดบางส่วนจากอัจฉริยัพภูตธัมมสูตร[พระไตรปิฎก เล่มที่ 14 พระสุตตันตปิฎก เล่มที่ 6 มัชฌิมนิกาย อุปริปัณณาสก์]

 

---

 

 

 

 

พระราชกุมารที่ประสูติจากครรภ์พระมารดานั้น    ทรงเพียบพร้อมด้วยมหาปุริสลักษณะ 32 ประการ  อันเป็นลักษณะแห่งพุทธางกูรโดยเฉพาะ     [ข้อมูลจาก  หนังสือพาแม่เที่ยวอินเดีย  พระอาจารย์มหาพัน  สุกาจาโร]
            

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ในพระไตรปิฎกได้กล่าวถึงลักษณะพิเศษเฉพาะพระโพธิสัตว์เมื่ออยู่ในครรภ์มารดาและเมื่อทรงคลอดออกมา [คัดลอกมาบางส่วน ทั้งหมดอยู่ใน อัจฉริยัพภูตธัมมสูตร  ] [ตัวเลขเพิ่มเข้ามาเพื่อให้เห็นเป็นหัวข้อชัดเจน]

          1.ดูกรอานนท์ พระโพธิสัตว์มีสติสัมปชัญญะ จุติจากหมู่เทวดาชั้นดุสิตแล้วลงสู่พระครรภ์พระมารดา…..
          2.ดูกรอานนท์ ในกาลใดพระโพธิสัตว์จุติจากหมู่เทวดาชั้นดุสิตลงสู่พระครรภ์พระมารดา ในกาลนั้น แสงสว่างอย่างโอฬารหาประมาณมิได้ล่วงเสียซึ่งเทวานุภาพของเหล่าเทวดา ย่อมปรากฏในโลก พร้อมทั้งเทวดามารพรหม และในหมู่สัตว์ พร้อมทั้งสมณะและพราหมณ์ พร้อมทั้งเทวดาและมนุษย์ แม้ในโลกันตริกนรก ซึ่งไม่ใช่ที่เปิดเผย มีแต่ความมืดมิด ซึ่งดวงจันทร์ดวงอาทิตย์ มีอิทธานุภาพมากอย่างนี้ ส่องแสงไปไม่ถึง ก็ยังปรากฏแสงสว่างอย่างโอฬารหาประมาณมิได้………
          3.พระโพธิสัตว์เสด็จลงสู่พระครรภ์พระมารดาแล้ว ในกาลนั้น เทวบุตรทั้ง ๔ จะใกล้ชิดพระโพธิสัตว์ถวายอารักขาใน ๔ ทิศ ด้วยคิดว่า มนุษย์ หรืออมนุษย์ หรือใครๆ อย่าได้เบียดเบียนพระโพธิสัตว์ หรือพระมารดาของพระโพธิสัตว์เลย……….
           4พระโพธิสัตว์เสด็จลงสู่พระครรภ์พระมารดาแล้ว ในกาลนั้น พระมารดาของพระโพธิสัตว์จะเป็นผู้มีศีลโดยปรกติ คือเว้นขาดจากปาณาติบาต เว้นขาดจากอทินนาทาน เว้นขาดจากกาเมสุมิจฉาจารเว้นขาดจากมุสาวาท เว้นขาดจากฐานะเป็นที่ตั้งแห่งความประมาท เพราะดื่มน้ำเมา คือสุราและเมรัย………
          5.พระโพธิสัตว์เสด็จลงสู่พระครรภ์พระมารดาแล้ว ในกาลนั้น พระมารดาของพระโพธิสัตว์ มิได้มีพระหฤทัยใฝ่ฝันกามคุณในบุรุษเกิดขึ้น และจะเป็นผู้ไม่ถูกบุรุษไรๆ ที่มีจิตกำหนัดแล้วล่วงเกินได้………….
          6.พระโพธิสัตว์เสด็จลงสู่พระครรภ์พระมารดาแล้ว ในกาลนั้น พระมารดาของพระโพธิสัตว์จะเป็นผู้ได้เบญจกามคุณคือ พระนางจะเพรียบพร้อม พรั่งพร้อมด้วยกามคุณ ๕ บำเรออยู่……..
          7.พระโพธิสัตว์เสด็จลงสู่พระครรภ์พระมารดาแล้ว ในกาลนั้น พระมารดาของพระโพธิสัตว์ ไม่มีพระโรคาพาธไรๆเกิดขึ้น จะมีความสุข ไม่ลำบากพระกาย และจะทรงเห็นพระโพธิสัตว์ประทับอยู่ภายในพระอุทร……
          8.ดูกรอานนท์ เมื่อพระโพธิสัตว์ประสูติแล้วได้ ๗ วันพระมารดาของพระโพธิสัตว์จะเสด็จสวรรคต จะเข้าถึงหมู่เทวดาชั้นดุสิต….
          9.ดูกรอานนท์ พระมารดาของพระโพธิสัตว์ จะประสูติโพธิสัตว์ ไม่เหมือนอย่างหญิงอื่นๆ ที่ครองครรภ์ด้วยท้อง ๙ เดือน หรือ ๑๐เดือนแล้วจึงคลอด คือ พระนางจะทรงครองพระโพธิสัตว์ด้วยพระอุทร ๑๐ เดือนถ้วนแล้วจึงประสูติ….
          10.ดูกรอานนท์ พระมารดาของพระโพธิสัตว์ จะประสูติพระโพธิสัตว์ไม่เหมือนอย่างหญิงอื่นๆ ที่นั่งหรือนอนคลอด คือ พระนางจะประทับยืนท่าเดียวแล้วประสูติพระโพธิสัตว์……
          11.ดูกรอานนท์ ในกาลใด พระโพธิสัตว์ประสูติจากพระอุทรของพระมารดา ในกาลนั้น พวกเทวดาจะรับก่อน พวกมนุษย์จะรับทีหลัง…..
          12.พระโพธิสัตว์ประสูติจากพระอุทรของพระมารดา ในกาลนั้น พระโพธิสัตว์ยังไม่ทันถึงแผ่นดิน เทวบุตรทั้ง ๔ ก็รับแล้ววางลงตรงพระพักตร์พระมารดาให้ทรงหมายรู้ว่า ขอพระเทวีจงมีพระทัยยินดีเถิด พระโอรสของพระองค์ผู้มีศักดิ์มากเสด็จอุปบัติแล้ว….
          13.พระโพธิสัตว์ประสูติจากพระอุทรของพระมารดา ในกาลนั้น พระองค์ย่อมประสูติอย่างบริสุทธิ์แท้ คือ ไม่แปดเปื้อนด้วยน้ำ ด้วยเสมหะ ด้วยเลือด  ด้วยน้ำเหลือง ด้วยของไม่สะอาดไรๆ นับว่าหมดจดบริสุทธิ์……..
          14.ในกาลใด พระโพธิสัตว์ประสูติจากพระอุทรของพระมารดา ในกาลนั้น ธารน้ำ ๒ สายย่อมปรากฏจากอากาศ สายหนึ่งเป็นธารน้ำเย็น สายหนึ่งเป็นธารน้ำอุ่น เป็นเครื่องทำการสนานพระโพธิสัตว์และพระมารดา…….
          15.ดูกรอานนท์ พระโพธิสัตว์ในบัดดลที่ประสูติ ก็ประทับพระยุคลบาทอันเสมอบนแผ่นดิน แล้วบ่ายพระพักตร์สู่ทิศอุดร เสด็จดำเนินไปด้วยย่างพระบาท ๗ ก้าว เมื่อเทพบุตรกั้นเศวตฉัตรตามไป พระองค์จะทรงเหลียวดูทิศทั้งปวง และทรงเปล่งพระวาจาอย่างผู้องอาจว่า เราเป็นผู้เลิศในโลก เราเป็นผู้เจริญที่สุดในโลก เราเป็นผู้ประเสริฐสุดในโลก ชาตินี้เป็นชาติที่สุด บัดนี้ความเกิดใหม่ย่อมไม่มี........
          16.ในกาลใด พระโพธิสัตว์ประสูติจากพระอุทรของพระมารดา ในกาลนั้น แสงสว่างอย่างโอฬารหาประมาณมิได้ ล่วงเสียซึ่งเทวานุภาพของเหล่าเทวดา ย่อมปรากฏในโลก พร้อมทั้งเทวดา มาร พรหมและในหมู่สัตว์ พร้อมทั้งสมณะและพราหมณ์ พร้อมทั้งเทวดาและมนุษย์ แม้ในโลกันตริกนรก ซึ่งไม่ใช่ที่เปิดเผย มีแต่ความมืดมิด ซึ่งดวงจันทร์ดวงอาทิตย์มีอิทธานุภาพมากอย่างนี้ ส่องแสงไปไม่ถึง ก็ยังปรากฏแสงสว่างอย่างโอฬารหาประมาณมิได้……

 

---

  

ลุมพินีเมื่อครั้งอดีตเป็นเขตแดนติดต่อกันระหว่างกรุงกบิลพัสดุ์กับกรุงเทวทหะ  

 

 

 

 

 

 

 

 

---

  

                          การที่พระองค์ก้าวพระบาทไปได้ 7 ก้าว เป็นบุพนิมิต หมายความว่า พระองค์จะประกาศรัศมีแห่งพระธรรมของพระองค์ไปได้ 7 ชนบทน้อยใหญ่ในสมัยนั้น  [ข้อมูลจาก  หนังสือพาแม่เที่ยวอินเดีย  พระอาจารย์มหาพัน  สุกาจาโร]

---

 

 

        พระโพธิสัตว์ก่อนการจุติเพื่อตรัสรู้ จะทรงตรวจดูความเหมาะสม 5 ประการที่เรียก  ปัญจมหาวิโลกนะ
          

 

 

 

 

 

  มหาวิโลกนะ “การตรวจดูอันยิ่งใหญ่”,
       ข้อตรวจสอบพิจารณาที่สำคัญ หมายถึง สิ่งที่พระโพธิสัตว์ทรงพิจารณาตรวจดู ก่อนจะตัดสินพระทัยประทานปฏิญาณรับอาราธนาของเทพยดาทั้งหลาย ว่าจะจุติจากดุสิตเทวโลกไปบังเกิดในพระชาติสุดท้ายที่จะตรัสรู้เป็นพระพุทธเจ้า มี ๕ อย่าง (นิยมเรียกว่า ปัญจมหาวิโลกนะ) คือ
       ๑. กาล คืออายุกาลของมนุษย์จะต้องอยู่ระหว่าง ๑๐๐ ถึง ๑ แสนปี (ไม่สั้นกว่าร้อยปี ไม่ยาวเกินแสนปี)
       ๒. ทีปะ คือทวีป จะอุบัติแต่ในชมพูทวีป
       ๓. เทสะ คือประเทศ หมายถึงถิ่นแดน จะอุบัติในมัธยมประเทศ และทรงกำหนดเมืองกบิลพัสดุ์เป็นที่พึงบังเกิด
       ๔. กุละ คือตระกูล จะอุบัติเฉพาะในขัตติยสกุลหรือในพราหมณสกุล และทรงกำหนดว่า เวลานั้นโลกสมมติว่า ตระกูลกษัตริย์ประเสริฐกว่าตระกูลพราหมณ์ จึงจะอุบัติในตระกูลกษัตริย์ โดยทรงเลือกพระเจ้าสุทโธทนะเป็นพุทธบิดา
       ๕. ชเนตติอายุปริจเฉท คือมารดา และกำหนดอายุของมารดา มารดาจะต้องมีศีล ๕ บริสุทธิ์ ไม่โลเลในบุรุษ ไม่เป็นนักดื่มสุรา ได้บำเพ็ญบารมีมาตลอดแสนกัลป์ ทรงกำหนดได้พระนางมหามายา และทรงทราบว่าพระนางจะมีพระชนม์อยู่เกิน ๑๐ เดือนไปได้ ๗ วัน
       (สรุปตามแนวอรรถกถาชาดก)

 

    พจนานุกรม ฉบับประมวลศัพท์
 พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต)

---

 

                           ภาพมุมกว้างซึ่งรวมสระน้ำที่ใช้สรงสนาน    เสาอโศก  วิหารสีขาวชื่อ วิหารพระนางสิริมหามายาเทวี [ภายในบรรจุภาพแกะสลักหินภาพพระนางมายาเทวีกำลังยืนเหนียวกิ่งต้นสาละประสูติ เจ้าชายสิทธัตถะ  รอยพระพุทธบาท เมื่อทรงเหยียบแผ่นดินครั้งแรก   และซากก้อนอิฐ  สันนิษฐานว่าสถานที่แห่งนี้บางสมัยเคยเป็นวัดมาก่อน

---

   ถ่ายเมื่อ ตค ปี 51  สีอาคารเป็นสีออกส้มเข้มเกือบแดง

 

---

 

       พระเจ้าอโศกมหาราชได้นำเสาอโศกมาปักบริเวณที่ประสูติของพระโพธิสัตว์  [ทรงเดินไปเจ็ดก้าวไปทางอาคารสีขาว]

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

---

 

 

          เสาหินหลักศิลา  สูง 14 ฟุต  วัดรอบได้ 7 ฟุต  3 นิ้ว  เสาศิลาจารึกนี้ ด.ร. ฟอห์เรอร์ เป็นผู้ค้นพบ ในวันที่ ๑ ธันวาคม พ.ศ. ๒๔๓๘ ( ค.ศ. ๑๘๙๕) ขณะที่พบ หลักศิลาจารึกถูกอิฏปูนเก่าๆทับถมอยู่ เมื่อขูดอิฐปูนเหล่านั้นออก

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

---

 

 

 

 

เสาหินนี้ สลักอักษรพราหมีบันทึกไว้  มีทั้งหมด 5 บรรทัด  อักษร 90 ตัวดังนี้  ด.ร. ฟอห์เรอร์ เป็นผู้ถอดความจารึกนี้

      [ถ่ายเมื่อ ตค 51]

      

 

 

  เทวาน  ปิเยน  ปิยทสินา   ลาชินา  วีสติ  วสาภิสิเตน  อตฺน อาตฉ  มหียิตา  หิทพุท  ชาเต สหายมุนีติ  สิลาวิคฑภี  จ กาลาปิต  สีลากเภ  จ อุสปาปิเต หิท  ภควํ ชาเตติ ลุมพินี คาเม อุตลิเก อฏฺฐ ภาคิเย  จ ฯ

         “พระราชาปิยะทัสสี [พระเจ้าอโศก] ซึ่งเป็นที่รักของเทวดา  รดน้ำแล้วปีที่ 20[เสวยราชย์ได้ 20 ปี] ได้เสด็จมาด้วยพระองค์เองด้วยการเตรียมใหญ่ [ทรงทำสักการะในที่แห่งนี้] เพราะว่าพระพุทธองค์เกิดแล้วที่นี้ว่า ศากยมุนีได้กระทำสีลาวิคฑภ[ดู ***]ด้วย  ให้ยกขึ้นแล้วซึ่งสีลาถัมภะด้วย  เพราะพระภควันเกิดแล้วที่นี้ [เป็นเครื่องหมายว่าพระพุทธเจ้าทรงอุบัติ ณ ที่แห่งนี้] ในลุมพินีคาม ให้เลิกเก็บภาษีขอเก็บอยู่หนึ่งในแปดของผลที่ได้”

***  เข้าใจว่าวิคฑภนี้เป็นรูปม้า ซึ่งคงจะทรงสร้างไว้เป็น สัญลักษณ์ ถึงการทรงม้ากัณฑกะ***

(รูปสลักบนยอดเสาศิลาจารึกอโศก ส่วนใหญ่เป็น รูปสิงห์ หรือวัว คงมีที่นี่สร้างไว้เป็นรูปม้าเป็นพิเศษ)

ข้อมูลจาก    http://www.worldbuddhism.net/

 

 

---

 

       ภายในวิหารพระนางสิริมายาเทวี มีหินแกะสลักภาพพระนางมายาเทวีกำลังยืนเหนียวกิ่งต้นสาละประสูติ เจ้าชายสิทธัตถะ 

 

---

  

 

     รอยพระพุทธบาท เมื่อทรงเหยียบแผ่นดินครั้งแรก  

สันนิษฐานว่าสร้างในสมัยพระเจ้าอโศกมหาราช

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

---

      ซากก้อนอิฐ  สันนิษฐานว่าบางสมัยเคยเป็นวัดสถานที่ปฏิบัติธรรมของพระภิกษุสงฆ์มาก่อน

---

คำบูชาสถานที่ประสูติ
              วันทามี  ภันเต  ภะคะวา  อิมัง  สังเวชะนียัง ฐานัง , ยัตถาคะโตมหิ,สัทธัสสะ  กุละปุตตัสสะ  ทัสสะนียัง , อิธะ  ลุมพินีวะเน  ตะถาคะเตนะ  มัชฌิเมสุ ชะนะปะเทสุ  อะริยะเกสุ  มะนุสเสสุ  อุปปันนังฯ  ภาสิตา จะ อาสะภิวาจา อัคโคหะมัสมิ  โลกัสสะ  เชฎโฐหะมัสมิ  โลกัสสะ, เสฎโฐหะมัสมิ  โลกัสสะ, อะยะมันติมา  เม ชาติ, นัตถิทานิ ปุนัพภะโวหิฯ
               สาธุ โน ภันเต, อิเมหิ  สักกาเรหิ  อะภิปูชะยามิ, สวากขาตัญจะ นะมามิ, มัยหัง  ทีฆะรัตตัง  หิตายะ สุขายะ

               ข้าแต่พระผู้มีพระภาคเจ้าผู้เจริญ  ข้าพระพุทธเจ้า  ได้ตามรอยบาทมาถึงแล้วซึ่งสถานที่กุลบุตร  ผู้มีศรัทธา  ควรทัสสนา {ควรเห็น} อันเป็นสถานที่ที่พระตถาคตเจ้า  เสด็จอุบัติขึ้นแล้ว  ในหมู่มนุษย์ชาวอริยกะ  ในมัชฌิมชนบท  ณ สวนลุมพินีนี้ และได้ตรัสอาสภิวาจาว่า  “เราจะเป็นผู้เลิศที่สุดในโลก   เราจะเป็นผู้เจริญที่สุดในโลก   เราจะเป็นผู้ประเสริฐที่สุดในโลก  การเกิดของเรานี้เป็นชาติสุดท้าย  บัดนี้จะไม่มีภพใหม่อีก”    

                ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ  ข้าพระพุทธเจ้าขอบูชาโดยยิ่ง  ด้วยเครื่องสักการะเหล่านี้  และขอน้อมระลึกถึงพระธรรม  ที่ทรงแสดงไว้ดีแล้ว  ขอการบูชาสักการะในครั้งนี้ จงเป็นไปเพื่อประโยชน์  เพื่อความสุข  แก่ข้าพระพุทธเจ้าตลอดกาลนาน เทอญฯ

---

สรุปสถานที่ลุมพินีวันที่น่าทัศนา
    1.สวนลุมพินีวัน
    2.เสาหินพระเจ้าอโศกมหาราช
    3.สระพระนางสิริมหามายาเทวีสรงสนาน
    4.วิหารพระนางสิริมหามายาเทวี
    5.ซากสถูปรอบๆบริเวณลุมพินี
    6.วัดพุทธนานาชาติสายมหายาน
   7.วัดพุทธนานาชาติสายเถรวาท
   8.วัดไทยลุมพินี[วัดรัฐบาลไทย] มีอุโบสถสวยงามมาก